Oblomow: de bange luie rus

Een  aangenaam en eentonig leven: overdag uren in bed liggen, om te ontsnappen aan de drukkende verwachtingen die de maatschappij aan je stelt.

Oblomow, een Russische kerel met weinig levenservaring, is eigenlijk zijn hele leven al een kind. Ook wanneer hij ouder wordt en men meer van hem verwacht, doet zijn bediende nog zijn laarzen uit en brengt hem zijn soep. Hij ligt de hele dag in bed, en vermaakt zich vooral met de minst inspannende dingen, zoals peinzen en uitstellen.

Het frappante is, dat hij niet persé lui is. Hij doet gewoon niks, het is zijn instelling, te ontsnappen aan de verwachtingen die de maatschappij aan hem stelt als verantwoordelijke man. Oblomow heeft een landgoed waar hij niet woont, maar hij moet er niet aan denken om dat te gaan onderhouden. Hij gaat liever weer liggen op zijn divan. Hij kent ook een vrouw, Olga, die hem erg leuk vindt. Hij vind haar ook leuk, maar hij weet niet wat hij ermee aan moet.

Zijn Duitse kameraad Stolz is in alle opzichten juist zijn tegenovergestelde wederhelft. Hij is een zeer actief man met het verlangen en de drang, om aan elke uiterlijke bezigheid deel te nemen en overal heen te reizen voor zaken. Wanneer Stolz eens in de zoveel tijd op bezoek komt bij zijn kameraad Oblomow, probeert hij hem dan ook altijd uit de penarie te helpen en aan te zetten tot daden. Dat gaat soms twee dagen goed.

Oblomow raakt op een gegeven moment in een hechte, maar oppervlakkige relatie met Olga. Maar dat kan met zijn naïeve, tedere persoonlijkheid niet lang goed lopen. Op een gegeven moment krijgt zijn angstvallige karakter ook vat op deze relatie, en durft hij haar niet meer onder ogen te zien. Hij is bang voor de verwachtingen van Olga. Hij weet dat hij moet voldoen aan bepaalde verwachtingen en eisen, maar dit niet doet.

Stolz vind hem maar noodlottig. Hij heeft zijn karakter goed doorgrond, en heeft er zelfs een naam voor bedacht: het Oblomowisme. Hoe dat complexe karakter in elkaar zit, dat wordt in dit verhaal helemaal uitgewerkt.

Dit boek is weliswaar een lange zit, met enkele langdurige hoofdstukken die maar niet lijken op te houden. Andere hoofdstukken lopen weer bijzonder snel. Bovenal getuigt dit werk van Gonstjarov van een groot begrip en inzicht in de mens. Vele mensen zullen zich herkennen in Oblomow. Aan het eind voelde het als het slot van een lange serie: het plotselinge besef, hoeveel er wel niet gebeurd is in dit verhaal, en hoeveel alles wel niet veranderd is.

Op een bijzondere manier ontroerde mij het kwetsbare karakter van Oblomow.

Beslist een klassieker.